Arjantin’den Tarihi Karar: “Hayvanat Bahçeleri Yaşam Hakkına Aykırıdır!”

Cecilia, Arjantin’deki bir hayvanat bahçesine kapatılmış bir şempanze. Uzun yıllardır beton kafesinde tek başına yaşıyor.

Geçtiğimiz hafta Arjantin mahkemelerinde Cecilia’nın ve hayvanat bahçelerinde yaşamaya mahkum edilmiş tüm hayvanların kaderini değiştirecek tarihi bir karar alındı.

Hakim María Alejandra Mauricio, Arjantin tarihinde bir ilke imza atarak, Cecilia’nın cansız bir nesne olmadığına, “insan olmayanların haklarını haiz” olduğuna karar verdi.

Karar emsal niteliğinde uygulamaları da kapsıyor: Cecilia kapatıldığı Mendoza Hayvanat Bahçesinden çıkarılacak, tüm tıbbi ihtiyaçlarının karşılanacak ve diğer şempanzelerle birlikte bir koruma alanına sevk edilecek.

Karar, Arjantin Hayvan Hakları Avukatları Derneği (AFADA) ve Büyük Maymun Projesi (Great Ape Project)’nin iki yılı aşkın bir süredir birlikte yürüttüğü yasal mücadelenin sonucu.

Hayvan hakları için mücadele eden bu kuruluşlar, Cecilia’nın hiçbir arkadaşı olmadan tek başına beton bir hücrede yaşamaya mahkum edilmesini yasaya aykırı olduğunu, Cecilia’nın sağlık durumunun yaşama koşulları nedeniyle giderek kötülediği iddiasıyla Mendoza Hayvanat Bahçesine dava açmıştı.

Hâkim Mauricio, davayı sonlandıran nihai kararında insan olmayan varlıkların “hayvan doğalarından kaynaklanan” haklara sahip olduğuna, Cecilia’nın Büyük Maymun Projesi’nin Brezilya’daki maymun koruma sığınağına ivedilikle sevk edilmesine karar verdi. Kararda, hayvanat bahçelerinin hayvanların doğal habitatlarında yaşama hakkına aykırı olduğu da belirtildi.

Hayvanların yaşam hakkının ve esir edilmelerinin bu hakka ve yasaya aykırı olduğunun resmen tanınması, hayvan hakları mücadelesi için son derece önemli bir kazanım.

Hayvanları doğal habitatlarında yaşama hakkı tanınmış oldu

Mauricio, Los Andes gazetesine yaptığı açıklamada “Medeni Kanunla güvence altına alınmış haklardan söz etmiyoruz. Ancak tüm canlı türlerinin kendilerine özgü hakları vardır: Gelişme ve doğal habitatlarında yaşama hakkı” dedi.

Kararda, Mendoza Hayvanat Bahçesi yetkililerinden Cecilia ayrıldıktan sonra da hayvanat bahçesinde tutulan hayvanların yaşama koşullarının iyileştirilmeleri için somut adımlar atmaları talebi de yer aldı.

“Bir insanın yüreğini, hayvanlara karşı muamelesine bakarak yargılayabilirsiniz”

Hâkim Mauricio kararı okuduktan sonra mahkemeyi Immanuel Kant’ın şu sözleriyle kapattı: “Bir insanın yüreğini, hayvanlara karşı muamelesine bakarak yargılayabilirsiniz.”

Büyük Maymun Projesi yöneticisi Pedro Terrados Pozas da basın açıklamasında, Hâkim Mauricio’nun “tarihi öneme sahip bir karara” imza attığını, bunun bütün hayvanlara karşı muamelenin iyileştirilmesi yolunda büyük bir adım olduğunu belirtti.

Cecilia, daha önce dünyanın en mutsuz ve yalnız kutup ayısı olarak tanınan Arturo‘nun da 20 yıl boyunca zorla tutulduğu Mendoza Hayvanat Bahçesinde tutuluyordu. Arturo, kapatıldığı hücreden kurtarılması için 1 milyona yakın imza toplanmasına rağmen hayvanat bahçesi yönetimi tarafından serbest bırakılmamıştı. Arturo, geçtiğimiz Temmuz ayında Mendoza Hayvanat Bahçesinde ölmüştü.