dış

Böcekler, insanlığın tarımından ticaretine, tıbbından mitlerine kadar hemen her alanı şekillendirdi. Kimi zaman bal ve ipekle uygarlıkları beslediler, kimi zaman çekirge akınlarıyla tarımı sarstılar; ...

Dünya'nın akciğerleri olarak bilinen Amazon yağmur ormanları, 5.5 milyon kilometrekarelik devasa alanıyla gezegenimizin en büyüleyici ve karmaşık ekosistemini oluşturur. Dokuz Güney Amerika ülkesine y...

Denizlerin gökkuşağı olarak adlandırılan mercan resifleri, dünyanın en zengin biyoçeşitliliğine sahip ekosistemlerinden biri. Ancak küresel ısınma, kirlilik ve insan faaliyetleri nedeniyle hızla yok o...

Denizlerimizde görünmez bir tehlike büyüyor: mikroplastikler. Bu 5 milimetreden küçük plastik parçacıkları, hem deniz ekosistemlerini hem de insan sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor. Son araştırmal...

Hayvanlarda “ayna benlik testi” (MSR) hangi türlerin kendini tanıyabildiğini ölçmeye çalışır. Şempanzeden fil’e, saksağandan yunusa kadar bazı türler testi geçerken; köpek ve kediler gibi türlerde son...

Orta Asya bozkırlarında kurt yalnızca yırtıcı bir hayvan değil; soyun anası, orduların yol göstericisi, kamın (şamanın) ruh eşlikçisi, bayrakların başı ve dilin derinlerine işlemiş bir semboldür. Türk...

Hayvanlarda “solak” ya da “sağlak” eğilimler yalnızca insanlara özgü değil. Omurgalılardan böceklere kadar birçok türde, bir pençe/ayak, göz, kulak ya da antenin diğerine göre daha sık kullanılması; b...

Kedilerin “havada kıvrılıp” ayakları üzerine inişi sihir değil, fizikle sinirbilimin zarif bir ortak gösterisi: vestibüler sistemin hassas yön algısı, omurganın olağanüstü esnekliği, omuz kuşağının se...

Kedinin bıyıkları, evrimsel olarak keskinleştirilmiş bir “temas‑navigasyon” sistemi: karanlıkta yol buldurur, avın son hamlesini doğrultur, gözleri korur ve duygu hâlini yüzüne yansıtır. Onları kesmey...

Yumuşacık tüyleri, zıplayan enerjileri ve hassas yapılarıyla Çinçillalar (Chinchilla lanigera), doğru bakım sağlandığında uzun ve sağlıklı yaşayabilen (10–15 yıl) harika evcil dostlardır. Ancak sindir...

Köpek sosyalleşmesi bir “oyun randevusu”ndan fazlasıdır: kritik bir gelişim penceresi, iyi planlanmış deneyimler, sağlık–güvenlik protokolleri ve net görgü kuralları ister. Aşağıda, bilimsel kılavuzla...

Dört yüz milyon yıllık muhteşem bir evrim hikayesine tanıklık etmeye hazır mısınız? Dinozorlardan çok önce Dünya'ya hükmetmeye başlayan, onlarla birlikte yaşayan ve onların yok oluşundan sağ çıkarak b...

Bir arının mor bir çiçeğin üzerinde neden özellikle belli noktalara indiğini, sineğin neden elinizi “siz fark etmeden önce” fark ettiğini ya da geceleri ışığa doğru giden güvelerin hangi ipuçlarını ku...

“Mama seçimi” göründüğünden çok daha fazlasıdır: tür biyolojisi, besin güvenliği, üretici şeffaflığı ve evcil dostunuzun sağlık geçmişi bu kararın kalbinde yer alır. Bu yazıda, köpek ve kedi özelinde ...

Kertenkele sahiplenmek, benzersiz ve ödüllendirici bir deneyimdir. Bu büyüleyici canlılar, sessiz arkadaşlığı, ilginç davranışları ve nispeten düşük bakım gereksinimleriyle modern yaşama uyum sağlayab...

Böcekler akciğer yerine vücut yanlarındaki spiraküllerden hava alır; hava, trake–trakeol ağından doğrudan dokulara difüze olur. Suda yaşayan türler; geçici hava kabarcığı, “plastron” adı verilen fizi...

Baykuşların gece üstünlüğü, tüpsü ve büyük göz optiğiyle yüksek rod yoğunluğunun birleşmesine, geniş binoküler alan ve “head‑bobbing” ile hassas derinlik kestirimine ve tüy mimarisi sayesinde sessiz u...

Kargalar ve kuzgunlar, yüksek nöron yoğunluğu ve NCL gibi yürütücü merkezler sayesinde primatlarla yarışan bilişsel performans sergiler. Alet yapımı‑kullanımı, nedensel akıl yürütme, geleceğe yöne...

Tekir kedinizin sağlıklı, mutlu ve dengeli bir yaşam sürmesi için oyun büyük bir rol oynar. Oyun, sadece eğlenceli bir aktivite değil; aynı zamanda kilo kontrolü, stres yönetimi ve davranış sorunların...

Okyanusların karanlık derinliklerinde, hayal gücümüzü zorlayan canlılar yaşar. Bunların en büyüleyicilerinden biri olan mürekkep balıkları, milyonlarca yıllık evrim sürecinde derin denizlerin ekstrem ...