algı

Böcekler akciğer yerine vücut yanlarındaki spiraküllerden hava alır; hava, trake–trakeol ağından doğrudan dokulara difüze olur. Suda yaşayan türler; geçici hava kabarcığı, “plastron” adı verilen fizi...

Köpekler dünyayı siyah‑beyaz mı görür, yoksa gözlerinin önünde gizli bir “mavi‑sarı” palet mi var? Renk algısı, avcı ataların alacakaranlıkta hayatta kalma gereksinimleriyle şekillenmiş bir evrim hikâ...

Bir arının mor bir çiçeğin üzerinde neden özellikle belli noktalara indiğini, sineğin neden elinizi “siz fark etmeden önce” fark ettiğini ya da geceleri ışığa doğru giden güvelerin hangi ipuçlarını ku...

Güvercini hiç bilmediği bir noktadan salıp yuvasına şaşırtıcı bir hızla döndüğünü görmek, sadece “iyi hafıza”yla açıklanamaz. Bu başarı; kokularla kurulan bir harita, Güneş ve manyetik alanla çalışan ...

Okyanuslarda gerçekleşen en büyüleyici doğa olaylarından biri, balinaların her yıl gerçekleştirdiği binlerce kilometrelik göç yolculuklarıdır. Dünyanın en büyük canlıları olan bu devasa memeliler, kut...

Kedinin bıyıkları, evrimsel olarak keskinleştirilmiş bir “temas‑navigasyon” sistemi: karanlıkta yol buldurur, avın son hamlesini doğrultur, gözleri korur ve duygu hâlini yüzüne yansıtır. Onları kesmey...

Kedilerin “havada kıvrılıp” ayakları üzerine inişi sihir değil, fizikle sinirbilimin zarif bir ortak gösterisi: vestibüler sistemin hassas yön algısı, omurganın olağanüstü esnekliği, omuz kuşağının se...

Timsahgillerin gözleri hem su üstünde hem su altında avlanmaya uyum sağlamış, yüksek dinamik aralıklı ve düşük ışıkta güçlü bir görme sistemi sunar

arman kediler (turuncu/ginger tabby) hakkında “çok yaramaz, çok meraklı” klişesi yaygın. Peki bu gerçek mi, yoksa algı mı? Kısa cevap: Sarman olmak bir ırk değil, bir renk/pattern. Davranışı belirleye...

Koku hafızası, hem hayvanlar hem de insanlar için yaşamsal önem taşıyan bir yetenektir. Hayvanlar bu duyuyu hayatta kalma, beslenme ve iletişim için kullanırken, insanlar daha çok duygusal ve nostalji...

Genellikle insanların hayvanları evcilleştirdiğini düşünürüz. Ancak bu hikayenin sadece bir yönü. Gerçek şu ki, evcilleştirme süreci karşılıklı bir evrim sürecidir. Evcil hayvanlar da insanları kendil...

Sevimli köpeğinizin uyurken bacaklarını oynatması, kediniznin uykuda miyavlaması sadece refleksler mi? Yoksa patili dostlarımız da bizim gibi renkli rüyalar mı görüyor? Modern bilim bu soruların cevab...

Bu tabirin kökeni, özellikle japon balıklarının hafızasının yalnızca 3 saniye sürdüğü yönündeki yaygın inanışa dayanıyor. Ancak bu iddianın bilimsel bir temeli bulunmuyor. Bu yanlış bilgi, zaman içind...

Okyanusların gökkuşağı olarak adlandırılan mercan resifleri, dünyanın en zengin biyoçeşitliliğine sahip ekosistemlerinden biridir. Ancak bu muhteşem doğa harikası, insan faaliyetleri ve iklim değişikl...

Dünya'nın akciğerleri olarak bilinen Amazon yağmur ormanları, 5.5 milyon kilometrekarelik devasa alanıyla gezegenimizin en büyüleyici ve karmaşık ekosistemini oluşturur. Dokuz Güney Amerika ülkesine y...

“Anten” bir böceğin burnu, kulağı, dili ve bazen de pusulasıdır. Kokudan sese, nemden elektrik alanlarına kadar çok boyutlu bilgiyi toplayıp beyne iletir; yön bulma, beslenme, eş bulma ve sosyal ileti...

Böcekler, insanlığın tarımından ticaretine, tıbbından mitlerine kadar hemen her alanı şekillendirdi. Kimi zaman bal ve ipekle uygarlıkları beslediler, kimi zaman çekirge akınlarıyla tarımı sarstılar; ...

Sekiz esnek kolu, üç kalbi ve mavi kanıyla okyanusların en gizemli yaratıklarından biri olan ahtapotlar, son yıllarda sergiledikleri olağanüstü zeka gösterileriyle bilim dünyasını derinden sarsmaktadı...

Kuş göçü, doğanın en büyüleyici fenomenlerinden biridir ve milyonlarca yıllık evrimsel mükemmelliğin bir göstergesidir. Küçük bir serçenin binlerce kilometrelik yolculuğu, kuantum fiziğinden astronomi...

Kartallar ve şahinler, havanın mühendisleri ve ekosistemlerin üst düzey avcılarıdır. Geniş kanatlar, keskin pençeler ve olağanüstü görüş; her biri farklı habitatlarda farklı avlanma taktiklerine evril...