Kedilerde Sık Görülen Hastalıklar ve Belirtileri

Can dostlarımız kediler, hayatımıza neşe katan sevimli ve özel canlılardır. Onların sağlığı ve mutluluğu, bizler için her şeyden önemlidir. Ancak, ne kadar dikkatli olursak olalım, kediler de tıpkı bizler gibi çeşitli hastalıklara yakalanabilirler. Bu blog yazımızda, kedilerde sıkça görülen hastalıkları ve bu hastalıkların belirtilerini ele alarak, tüylü dostunuzun sağlığına dair farkındalığınızı artırmayı amaçlıyoruz. Unutmayın, erken teşhis ve doğru tedavi, sevimli arkadaşınızın daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesi için hayati önem taşır.

İçindekiler

1. Üst solunum yolu enfeksiyonları

2. Alt idrar yolu hastalıkları ve tıkanıklık

3. Gastrointestinal sorunlar: kusma, ishal, yabancı cisim

4. Deri-parazit ve mantar

5. Ağız-diș hastalıkları

6. Kalp hastalıkları

7. Diyabet

8. Kronik böbrek hastalığı

9. Karaciğer hastalıkları ve yağlı karaciğer

10. Hipertiroidi 28. Kedi astımı ve alt solunum yolu

11. Göz hastalıkları 30. Viral enfeksiyonlar (FeLV/FIV)

12. Tümörler ve kitleler

13. Ortopedik problemler ve osteoartrit

14. Zehirlenmeler ve ev tehlikeleri

15. Kırmızı bayraklar: Acil belirtiler

16. Evde izlem ve bakım şablonu

17. SSS — Sıkça Sorulan Sorular

1) Üst solunum yolu enfeksiyonları

● Belirtiler: Hapşırma, burun tıkanıklığı/akıntısı, göz akıntısı, öksürük, ateş, iştahsızlık; ağız içi aft/ülser ve salya artışı olabilir.

● Püf noktası: Burun tıkanıklığı iştahı keser; ılık, aroması belirgin yaş mama iştahı toparlayabilir.

● Evde destek: Kısa süre buharlı ortam, nazik burun-göz temizliği, dinlenme.

● Acil uyarı: Nefes almakta güçlük, gözde kapanma/şiddetli ağrı, yoğun irinli akıntı.

2) Alt idrar yolu hastalıkları ve tıkanıklık

● Belirtiler: Sık ve az miktarda idrar, kumda uzun oturma, ağrılı miyavlama, kanlı idrar, kutu dışına idrar; erkeklerde idrar yapamama hayati risk.

● Püf noktası: Stres, az su alımı, yoğun idrar başlıca tetikleyicilerdir.

● Evde destek: Su alımını artırma, yaş mama; çoklu su istasyonu.

● Acil uyarı: İdrar yapamama, karın ağrısı, kusma, halsizlik.

3) Gastrointestinal sorunlar: kusma, ishal, yabancı cisim

● Belirtiler: Tekrarlayan kusma, sulu/kanlı ishal, karın ağrısı-şişkinlik, iştahsızlık, kilo kaybı.

● Yabancı cisim şüphesi: Tükürük artışı, yutkunma güçlüğü, karında hassasiyet; ip/şerit yutma risklidir.

● Evde destek: 12–24 saat diyet dinlendirmesi, ardından küçük-sık öğünler; su erişimi.

● Acil uyarı: 12–24 saati aşan kusma/ishal, yavru/yaşlıda hızlı sıvı kaybı, ipi çekmeyin.

4) Deri-parazit ve mantar

● Belirtiler: Kaşıntı, kızarıklık, kepek, kabuk, kötü koku, yamalı tüy dökülmesi; mantarda halka şeklinde pullu lezyonlar.

● Püf noktası: Pire “dışkısı” ıslanınca kırmızımsı iz bırakır; alerjide kulak arkası-karın-bacak içleri sık etkilenir.

● Evde destek: Düzenli parazit koruması, tekstil-hijyen; mantar şüphesinde izolasyon.

● Acil uyarı: Yaygın ve hızlı ilerleyen lezyonlar, sistemik halsizlik.

5) Ağız-diș hastalıkları

● Belirtiler: Ağız kokusu, salya, sert mamada zorlanma, patilerle ağza vurma, diş eti kızarıklığı/kanama, kilo kaybı.

● Püf noktası: Erken diş taşı temizliği + evde fırçalama ağrıyı ve diş kaybını azaltır.

● Acil uyarı: Şiddetli ağrı, yemeyi tamamen bırakma, ağız içi ülser-yara.

6) Kalp hastalıkları

● Belirtiler: Hızlı/düzensiz soluma, eforla nefes darlığı, halsizlik, bayılma; aniden arka bacaklarda ağrılı felç (pıhtı) olabilir.

● Püf noktası: Uykuda dinlenik solunum sayısı 30–35/dk üstü uyarıcıdır; 40+ acildir.

● Acil uyarı: Açık ağız nefes, morarma, ani felç.

7) Diyabet

● Belirtiler: Çok su içme, sık idrar, iyi iştaha rağmen kilo kaybı, halsizlik, mat/yağlı tüy.

● Risk: Obezite, orta-ileri yaş.

● Evde destek: Porsiyon kontrolü, düzenli oyun/aktivite; su ve kum takibi.

● Acil uyarı: Şiddetli halsizlik, kusma, iştahsızlık, keton kokusu.

8) Kronik böbrek hastalığı

● Belirtiler: Aşırı su içme-idrar, iştah azalması, kilo kaybı, kusma, kötü ağız kokusu, mat tüy.

● Püf noktası: 7+ yaşta yıllık kan-idrar kontrolleri erken tanı sağlar.

● Evde destek: Hidrasyon ve uygun diyet; düzenli kilo/iştah takibi.

9) Karaciğer hastalıkları ve yağlı karaciğer

● Belirtiler: İştahsızlık, sararma (diş eti/göz akı), kusma, uyuşukluk.

● Püf noktası: Obez kedide 2–3 gün yememe yağlı karaciğere dönebilir; gecikmeden destek gerekir.

● Acil uyarı: Hızlı sararma, devam eden yememe.

10) Hipertiroidi

● Belirtiler: Kilo kaybı + artmış iştah, huzursuzluk, kusma/ishal, taşikardi, bazen hipertansiyon ve göz sorunları.

● Risk: Yaşlı kediler.

● Evde destek: Kilo ve nabız/aktivite takibi; hekim planı ile yönetim. 

11) Kedi astımı ve alt solunum yolu

● Belirtiler: Öksürük, hırıltı, ağız açık nefes, boynu uzatıp nefes alma, eforla artış.

● Tetikleyiciler: Toz, duman, aerosol, parfüm, tozlu kum.

● Evde destek: Tetikleyicileri kaldırma; kum değişimi.

● Acil uyarı: Ani nefes darlığı.

12) Göz hastalıkları

● Belirtiler: Göz kısmada artış, ışık hassasiyeti, akıntı, kızarıklık, korneada bulanıklık/renk değişimi.

● Püf noktası: Kortizonlu damlaları hekim görmeden kullanmayın.

● Acil uyarı: Şiddetli ağrı, görme azalması, travma.

13) Viral enfeksiyonlar (FeLV/FIV)

● Belirtiler: Kilo kaybı, halsizlik, tekrarlayan enfeksiyonlar, ağız diş eti sorunları, kansızlık bulguları, lenf düğümü büyümesi.

● Risk: Dışarı çıkma, kavgalar, çok kedili ortam.

● Püf noktası: Yeni kedi dahilinde test ve izolasyon planı yapın.

14) Tümörler ve kitleler

● Belirtiler: Ele gelen kitle, büyüme/şekil değişimi, açıklanamayan kilo kaybı, iştahsızlık, kanlı akıntılar.

● Püf noktası: Küçük kitleler hızlı büyüyebilir; foto-ölçüm ve erken biyopsi geciktirilmemeli.

15) Ortopedik problemler ve osteoartrit

● Belirtiler: Zıplama/merdiven çıkmada isteksizlik, sert kalkma, tüy bakımı azalması (sırt-bel), kum kazaları.

● Püf noktası: “Huysuzluk” sanılabilir; ağrı yönetimi ve çevre düzenlemesi (rampa, alçak kutu) yaşam kalitesini artırır.

16) Zehirlenmeler ve ev tehlikeleri

● Kaynaklar: Zambak türleri, ağrı kesiciler, soğan-sarımsak, çikolata, ksilitol, böcek/kemirgen ilaçları, temizlik kimyasalları, uçucu yağlar.

● Belirtiler: Kusma/ishal, salya, titreme, nöbet, solunum sıkıntısı.

● Püf noktası: Şüpheli maddeden numune/ambalajı götürün; kendi başınıza kusturma yapmayın.

17) Kırmızı bayraklar: Acil belirtiler

● İdrar yapamama, sürekli ve verimsiz ıkınma

● Şiddetli nefes darlığı, morarma, açık ağız nefes

● 24+ saat su/yiyecek reddi (özellikle yavru/obez/yaşlı)

● Kontrolsüz kanama, nöbet, bayılma

● Patlayıcı kusma/kanlı ishal, şiddetli karın ağrısı

● Zehirlenme şüphesi, yüksekten düşme, ağır travma

18) Evde izlem ve bakım şablonu

● Günlük izlem: Su içme, idrar miktarı ve kum ziyaret sayısı; öğün bitirme süresi; kusma/ishal sıklığı-görünümü.

● Dinlenik solunum: Uykuda 60 sn sayın; 30–35/dk üstü uyarıcı, 40+ acil kabul edin.

● Ağırlık: Aylık tartım; hızlı değişimler uyarıcıdır.

● Foto-ölçüm: Deri lezyonu/kitleleri tarih notuyla fotoğraflayın.

● Çevre: Tozsuz kum, temiz su, sakin alan; stres azaltma ve oyun planı.

 Not: Bu kayıtlar tanı ve tedaviyi hızlandırır.



SSS - Sıkça Sorulan Sorular

S1:Kedim ara sıra kusuyor, normal mi?

C: Nadiren ve kısa süren ataklar tüy yumağı/hızlı yeme ile ilişkili olabilir. Haftada birden sık, kanlı/“kahve telvesi” görünümünde veya kilo kaybı/iştahsızlıkla birlikteyse muayene gerekir.

S2: Kumda sık ıkınıyor ama çok az damlıyor, neden?

C: Alt idrar yolu sorunu; erkek kedide tıkanıklık hayati risktir. Ağrılı miyavlama, kanlı idrar varsa acil müdahale gerekir.

S3: Gözünde akıntı ve kısma var; evde ne yapabilirim?

C: Steril serumla nazik temizlik, kısa süre buhar; ışık hassasiyeti/şiddetli ağrı/korneada bulanıklık varsa acil muayene.

S4: İştahı iyi ama zayıflıyor; neyi düşündürür?

C: Hipertiroidi başta olmak üzere diyabet ve bağırsak hastalıkları; kan-idrar testleriyle değerlendirme gerekir.

S5: Pire görmüyorum ama çok kaşınıyor; mümkün mü?

C: Evet. Pire alerjisinde az sayıda ısırık bile şiddetli kaşıntı yapar; düzenli parazit koruması ve çevre kontrolü şart.

S6: Gece nefes nefese kalıyor; tehlikeli mi?

C: Uykuda 30–35/dk üstü uyarıcı, 40+ acildir. Açık ağız nefes, morarma, huzursuzlukta acil destek alın.

S7: Yüksekten düştü ama yürüyebiliyor; beklemeli miyim?

C: Hayır. İç kanama/akciğer kontüzyonu/gizli kırıklar başlangıçta fark edilmeyebilir; muayene önerilir.

S8: Ağız kokusu ve sert mamada zorlanma var; ne yapayım?

C: Ağız-diș muayenesi planlayın. Erken temizleme ve evde bakım ağrı/iştahsızlık riskini azaltır.

S9: Yaşlı kedimde tüy bakımı azaldı, huysuzlaştı; normal mi?

C: Osteoartrit sık; ayrıca böbrek hastalığı, hipertiroidi, diş problemleri de etkileyebilir. Kapsamlı yaşlı kedi muayenesi planlayın.

S10: Evde hangi adımlar genel sağlığı en çok destekler?

C: Tam-dengeli beslenme, yaş mama/bol suyla hidrasyon, düzenli parazit koruması, diş bakımı, çevresel zenginleştirme, yıllık (7+ yaşta 6 ayda bir) sağlık kontrolü.