Mide Taşı Mühendisliği: Hangi Hayvanlar Neden Taş Yer?

Mide Taşı Mühendisliği: Hangi Hayvanlar Neden Taş Yer?

Okuma Süresi 3 dakika 

Akşam yemeğinde çakıl taşı yemek kulağa pek iştah açıcı gelmeyebilir ancak hayvanlar aleminde bu durum hayati bir öneme sahiptir. Bilimsel adı "Gastrolit" olan bu taşlar, bazı hayvanların sindirim sisteminin en önemli parçasıdır. Peki, diş hekimine gitmek yerine taş yutan bu canlılar hangileridir ve bunu neden yaparlar?

Kuşlar: Doğal Blender Sistemi

Dişleri olmayan kuşlar (tavuklar, devekuşları, ördekler), besinleri ağızlarında çiğneyemezler. Yedikleri tohum ve böcekler doğrudan "taşlık" (gizzard) adı verilen kaslı mide bölümüne iner. İşte mucize burada başlar:

  • Mekanik Öğütme: Kuşun yuttuğu küçük taşlar, güçlü mide kaslarının hareketiyle birbirine çarparak sert tohumları un ufak eder. Tıpkı bir değirmen taşı gibi çalışır .
  • Taş Değişimi: Zamanla aşınarak pürüzsüzleşen ve küçülen bu taşlar dışkı yoluyla atılır, yerine yenileri yutulur.

Timsahlar: Hem Sindirim Hem Dalış Tüpü

Timsahlar ve aligatörler de düzenli olarak taş yutarlar. Ancak onların taş yeme sebebi sadece sindirim değildir; aynı zamanda bir fizik kuralını kullanırlar.

"Timsahların midelerindeki ağır taşlar, 'balast' (safra) görevi görür. Bu ekstra ağırlık, onların suyun dibinde daha az enerji harcayarak sabit kalmalarını ve avlarını pusuya düşürmelerini sağlar."

Tarih Öncesi Miras: Dinozorlar

Bu davranış aslında milyonlarca yıllık bir mirastır. Paleontologlar, otçul dinozor fosillerinin (özellikle Sauropodların) göğüs kafesi bölgelerinde pürüzsüzleşmiş mide taşları bulmuşlardır. Bu devasa canlılar, tonlarca bitkiyi sindirmek için taşlardan yardım alıyorlardı.

Sıkça Sorulan Sorular (Cevap için tıklayınız)

C1: Hayır. Taş yiyen hayvanların (özellikle kuşların ve timsahların) mide duvarları, taşların sürtünmesine dayanabilecek kadar kalın ve güçlü bir kas tabakasına sahiptir.

C2: Kesinlikle hayır! Köpekler ve kedilerde taş yeme davranışı "Pica" adı verilen bir yeme bozukluğudur. Bağırsak tıkanmasına yol açarak ölümcül olabilir, derhal veterinere gidilmelidir.

C3: Taşlar midede sürekli birbirine sürterek zamanla kum tanesi kadar küçülürler. İyice ufaladıktan sonra sindirim sisteminden geçerek dışkı yoluyla zararsızca atılırlar.

C4: Evet, foklar ve deniz aslanlarının midelerinde de taşlara rastlanmıştır. Bilim insanları bunun timsahlardaki gibi dalış ağırlığını ayarlamak veya uzun süreli açlıkta mideyi dolu hissetmek için yapıldığını düşünmektedir .

patiliyo.com




Pinterest'de Paylaş